Oksidatif Stres

 -Oksidatif stres ile ilgili, Dünyada 1960 yılından 1985 yılına kadar, 25 yılda 240 makale yayınlanmış. 1985 yılında bir kitapta bölüm halinde yayınlanıyor. Bu tarihten sonra da yayın sayısı artıyor. Hayatımızın ve bilimin ana konularından biri haline geliyor.

-Oksidatif Stres Nedir? Serbest Radikaller, Oksidasyon Nasıl Oluşur?

-Oksidatif stres, vücüdumuzda oksidan maddelerle antioksidan maddeler arasındaki dengenin bozulması ve sistemlerimize zarar vermesidir.

-Oksijen yaşamın devamı için, metabolizmamız için gereken ana maddelerin başında gelir. Enerji üretimi için gereklidir.

-Serbest radikaller; hem oksijenden, biz buna serbest oksijen radikalleri diyoruz, hem de azottan, biz buna serbest nitrojen radikalleri diyoruz, oluşmaktadır. Yani 2 türlü serbest radikal meydana gelmektedir vücudumuzda.

-Serbest radikaller; hücrelerimizde enerji üretiminde görevli olan mitokondriler tarafından ATP denilen bir molekül, bu bir enerji molekülüdür, oluşturulması esnasında ortaya çıkar. 

-Her gün her bir hücremiz, içerden ve dışarıdan en az 10 bin adet serbest radikallere maruz kaldığı simülasyonlarla ortaya konmuştur.

-Oksidasyona ya da diğer adıyla söyleyecek olursak, Oksidatif Strese, en iyi örnek paslanma ve meyvelerin çürümesidir. 

 

-Serbest Radikalleri Nelerdir?

-Serbest radikaller; dış çevresinde bir veya daha fazla tek sayıda eşlenmemiş elektron taşıyan yüksek enerjiye sahip atom veya moleküllerdir. 

-Serbest radikaller; oksijen veya nitrojen kaynaklı olabilir

-Serbest radikaller, kararsızdırlar ve sağlam hücrelerdeki elektronları koparmaya çalışırlar. Sağlam olan atom veya moleküllerle hızlıca reaksiyona girerler. Onların yapısını bozarlar. 

-Oksijen kaynaklı olanlara reaktif oksijen türleri kısa adıyla ROS, nitrojen kaynaklı olanlara reaktif nitrojen türleri kısa adıyla RNS denilmektedir.

-Serbest radikaller yukarıda söylediğim gibi sadece hücrelerimizden kaynaklanmaz, aynı zamanda çevremizden de kaynaklanır.

-Vücudumuzda endojen olarak içeriden üretilen serbest radikallerin oluşum durumlarını ekranda görebilirsiniz. Örnek olarak; hücrede enerji üretimi esnasında ortaya çıkmaları, inflamasyonda oluşan sitokin moleküllerinin etkisiyle kan hücrelerimizde üretilmeleri gibi… 

-Yine dışarıdan aldığımız serbest radikalleri ekranda görmekteyiz. Örnek olarak; her türlü ışınlar, pişirme esnasında yanık oluşması, temizlik ürünleri, alkol ve sigara kullanımı gibi…

-Serbest radikaller, düşük düzeyde olduklarında yararlı etkiye sahiptirler. Ancak günümüz yaşantısında hiçbir zaman düşük düzeyde vücudumuzda serbest radikal olması mümkün bulunmamaktadır.

-Düşük düzeye sahip olduklarında; örnek olarak enfeksiyonlara karşı savunma, kanser hücrelerini öldürme, detoksifikasyon, enerji üretimi, hücre büyümesi gibi pozitif etkilere yol açarlar.

-Örneğin Nitrik Oksit, bir serbest radikaldir. Endotel, sinir hücresi ve makrofajlar tarafından salgılanır. Damar sağlığının korunmasında, sinir iletiminde ve immün yanıt oluşturulmasında rol oynar.

-Oksidatif Stres Vücüdumuzda Ne Yapar?

-Oluşan serbest radikaller; hücrelerimizdeki, özellikle hücre membranlarındaki lipitlerle etkileşime girerek membranları bozar ve hücrenin parçalanmasına, toksik maddelerin hücreye girmesine yol açarlar.

-Proteinlerle ve enzimlerle etkileşime girerek, onların yapısını bozarlar.

-Yine aynı şekilde hücremizin hafızası ve işleyiş merkezi  olan genetik materyalimiz DNA ve RNA ile etkileşime girerek onların da bozulmasına yol açarlar.

-Vücudumuzdaki karbonhidratlarla etkileşirler, onların yer aldığı tüm mekanizmalarda bozulmaya yol açarlar.

-Oksidatif Stres Hangi Hastalıklara Yol Açar?

-Günümüzde yapılan çalışmalara bakacak olursak, Tıp Literatüründe en etkin konumda olan PubMedde arşiv taraması sonucunda oksidatif stres ile ilgili bugüne kadar yapılan yayın sayısının 284 bin civarında olduğu görülmektedir.

-Bu çalışmalarda çok sayıda hastalık ve sistem bozukluklarının yer aldığını görüyoruz. 

-Sıkça bildiğimiz hastalıklardan yaşlılık, kalp damar hastalıkları, mide barsak hastalıkları, solunum ve boşaltım problemleri, kanser, diyabet, kısırlık gibi bir çok hastalığa neden olmaktadır.

-Oksidatif Stresi Nasıl Önleyebiliriz?

-Oksidatif stresin önlenmesinde en önemli faktörlerin başında; bizim, dış etkenlerle serbest radikal oluşmasını önlemek için ilk yapacağımız işlem, dış etkenleri minimize etmek olmalıdır.

-İkincisi ise hemen antioksidan bir ürün gamını alarak vücudumuz tarafından oluşturulan ve dışarıdan maruz kalacağımız serbest radikallerin dengelenmesine yardımcı olmaktır. Bu dengelenme sayesinde yukarıda tanımladığımız hastalıklar önlenebilir. 

Antioksidanlar için Link: https://links.kyani.com/zHtg3