Nitrik Oksit (NO)

 

Nitrik Oksit (NO)

-NO antik bir elçidir. Yani yaşamın ortaya çıktığından beri vardır. Nobel Ödüllü bir moleküldür. Luis İgnarro ve arkadaşları tarafından Yaşam Molekülü olarak tanımlanmış ve bilimsel çalışmaların öncülüğünü yapmak için Nitrik Oksit Derneği kurulmuştur. 

-Aslında Nitrojen (N) yaşam için esastır, ama tek başına kalamaz, ya indüklenir ya da indirgenir. NO böyle bir üründür. Nitrojen kaynağıdır aynı zamanda….Vücudumuzda döngüsel bir Nitrojen siklusu vardır, NO hücre içi ve hücre dışında sinyal iletişiminin ana maddelerinden biridir… Vücudumuzdaki tüm hücrelerin aralarındaki iletişimi bu sayede sağlanır. 

-Hücresel Yaşam dünyada varolduktan sonra önce bakteri ve bitkiler Nitrit ve Nitrat redüktazlar yoluyla NO sentezine başladılar. 

-NO nitrojen siklusunda zorunlu ara bir maddedir. Oksijen yokluğunda solunum için bir elektron alıcısı olarak kullanılabilir. 

-1980’lerde NO’nun memeli hücrelerinde de olduğu ve damarların endotel kısmında çok önemli rol oynadığı ortaya çıktı. 

-Belki hatırlarsınız, göğüs ağrısı olan hastalara dil atı nitrogliserin verilmektedir, bunun damarlardaki genişleme etkinliği NO üzerinden olmaktadır. 

-NO’nun vücudumuzdaki temel etkileri; gen regülasyonu, damarların esnekliğinin sağlanması, vasküler geçirgenlik, bronkodilatasyon, yeni damar oluşumlarını artması, kırmızı kan hücreleri ve trombosit fonksiyonları, sinirsel iletim ve sağlığı, hormonların salgılanması, iltihaplanmanın önlenmesi, cinsel sağlık, bağışıklık, barsak hareketliliği, hafızanın güçlenmesi, yara iyileşmesi ve metabolik fonksiyonların kontrolü şeklindedir…. Kilo vermeye ve sigaranın bırakılmasına yardımcı olabilir….Tip 2 diyabetin düzelmesine katkı sağlayabilir….

-Kanserde ise kompleks bir rolü vardır. NO'nun kanserdeki rolü hangi hücreler tarafından nerede ve ne zaman üretildiğine, hücresel konsantrasyonuna, redoks ortamına, hedef elemanlarına, NO  düzeyine ve tümörün mikro ortamına bağlıdır.  

-Kanser tedavisindeki rolü çok çeşitlidir…Tümör içindeki NO’nun aksiyon ve konsantrasyon süresine bağlı olarak kanser başlangıcı, kanser hücrelerinin progresyonu, tümör kan akımını, yeni damar oluşumları, metastaz, apoptozis, hücre ölümü ve tümörün baskılanmasına yol açar…. NO kanser tedavisinde, kemoterapi ve radyoterapinin etkinliğinin artmasında önemli rol oynar….

-NO üretiminde 3 tane NOS (Nitrik Oksit Sentetaz) rol oynar.

NO vücudumuzda NOS enzimlerinin izoformları tarafından üretilmektedir. eNOS, nNOS ve iNOS. eNOS; damarlarımızdaki endoteller tarafından, nNOS; sinir hücreleri tarafından, iNOS; bağışıklık sistemi tarafından…

-İlginçtir normalde vücudumuzda serbest oksijen ve nitrojen radikalleri metabolizma sonucu ortaya çıkarak hücrelerimize ve dolayısıyla vücudumuza zarar verir hale gelirler. NO; ilginçtir serbest nitrojen radikali olmasına rağmen, hücrelerimiz için faydası çok fazladır.

-NO; 30 Da ağırlığında olup, sıvı ortamlarda 0,1-5 sn, diğer konsantrasyonlarında ise 9 kat daha fazla yarı ömrü vardır ve gaz halinde bulunur. Lipofilik ve gaz yapısında olmasından dolayı hücre zarlarına kolayca diffüz edebilir…

-Vücudumuzda NO azaldığında, damarlarımızda daralma, esneme kaybı, pıhtılaşma problemleri, cinsel problemler, barsak sağlığında düzensizlikleri, barsaklardan emilim problemleri, beyin ve sinir hastalıkları meydana gelirken, olmadığında ise yaşam mümkün değildir….

-Normal beslenme düzenimizde ve günümüzdeki gıdalarla beslenme modellerimizle günlük NO ihtiyacının en fazla %10’unu alabilmekteyiz. Ayrıca hareket halinde olmak ve spor yapmak NO seviyemizi %10 arttırır. 20’li yaşlarda damarlarımızdaki NO seviyesi %90-100 iken yaş ilerledikçe maalesef azalmaktadır. Örneğin 60 yaşına geldiğimizde standart beslenme ile NO seviyesi %15’lere düşmektedir. Ve hepimizin bildiği gibi bu eksiklik nedeniyle bu yaşlarda kalp krizleri, felç ve damar tıkanıklıkları, hafıza problemleri olduğunu üzülerek görmekteyiz…

-COVID-19 Pandemisinde en büyük problem damarlarımızdaki endotellerde disfonksiyon gelişmesi ve trombosit fonksiyonlarında bozulmalar meydana geldiği için ani ölümler gelişmektedir. NO eksikliği bu faktörleri ciddi olarak daha da kötü hale getirmektedir. Tek başına olmasa bile bu dikkate değer bir nedendir.

-Bu nedenle vücudumuzdaki NO’yu normal değerlerde tutmak ve stabil hale getirmek gerekir. Madem Beslenme ve Spor ile sadece %15 civarında NO’nun varlığının sürdürülmesine katkı var, o zaman ek olarak NO’yu dışarıdan takviye olarak almak gerekir. Bu konuda destek almak isterseniz videomun açıklamalar bölümüne link olarak koyuyorum… 

-NO kaynağı olarak, dışarıdan alınan Nitrat ve Nitritler, vücut içinde ise L-Arginin, L-Sitrulin…

Et ürünleri, turunçgiller, pancar, sarımsak ve yeşil yapraklı sebzelerde yüksek oranda bulunmaktadır, ancak günlük ihtiyacımızı her gün kilolarca bu ürünlerden yiyerek karşılayabiliriz ki bu mümkün değildir… 

Ama Nitrat ve Nitritlerin diğer bir formu olan N-Nitrozaminler, tehlikelidir, kanserojendirler…Çoğunlukla salam, sosis vb gibi gıdalarda bulunurlar… 

-Özet olarak; Kan damarlarının gerektiğinde esnemesini sağlayarak kan akışını artırır, kan basıncını düşürür ve kalp sağlığını iyileştirir. Erkeklerde cinsel fonksiyonları iyileştirir. Egzersiz ve kas performansını artırır. Sistemik inflamasyonu azaltır ve bağışıklık sistemini güçlendirir…. Ve günümüz koşullarında dışarıdan takviye olarak alınmalıdır…

Linkler:

https://links.kyani.com/79Gzb

https://www.nitricoxidesociety.org/