Metformin

Metformin, son derlemelere baktığımızda güvenli ve ucuz bir molekül olduğu ve tip 2 diyabetin tedavisinde sıklıkla kullanılan bir ilaç olarak kullanıldığını görmekteyiz.

Primer görevi kandaki glukoz düzeyini azaltmaktır.

60 yıldır kullanılan bu molekülün bu süre zarfında yapılan farklı çalışmalarda sadece Şeker Hastalığına değil aynı zamanda Kanser ve Yaşlanma dahil Şişmanlık, Nörodejeneratif, Karaciğer,  Kalp-Damar ve Böbrek Hastalıklarında da faydaları olduğu gösterilmiştir.

Metformin sadece glukoz üzerinden değil bir çok moleküler mekanizma ile bu hastalıklarda olumlu yer aldığını görmekteyiz…

Metformin; hücresel düzeyde mitokondriler üzerinde, enerji molekülü olani ATP’yi azaltarak, AMP’nin arttırılmasını sağlayarak, Lizozom, ATPase enzim bileşikleri yoluyla glikoz ve lipid metabolizmasında ve enerji dengelenmesinde yer alır. 

Glukoneogenez genlerinin salgılanmasını inhibe ederek glukoz oluşumunu engeller.

Ancak halen bilinmeyen yönleri de bulunmaktadır…

En önemli rolü insülin ve insülin büyüme hormonu reseptörlerini inhibe etmesidir.

Ancak bu metforminin olumlu özelliklerinden faydalanmak için vücudumuza iyi bakmalı, egzersiz ve spor yapmalı, sağlıklı beslenmeli ve sağlıklı yaşamalıyız. Bunlar sağlıklı olmanın basit ve temel kuralları….

İşte metforminin yararları ve zararları hakkında bilgiler:

Yararları:

Kan Şekeri Kontrolü: Metformin, karaciğerin glikoz üretimini azaltarak ve vücut hücrelerinin insülini daha etkili bir şekilde kullanmasını sağlayarak kan şekeri seviyelerini düzenlemeye yardımcı olur. Bu, tip 2 diyabet hastalarında kan şekeri kontrolünü iyileştirir. İnsülin duyarlılığını arttırır, açlık insülin seviyesini azaltır.

İnsülin direncinin azalması: Metformin, hücrelerin insüline karşı olan direncini azaltır. Bu, vücuttaki insülinin daha etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar ve kan şekeri düzeylerini düşürür.

Kilo Kontrolü: Metformin, kilo kaybına yardımcı olabilir. Diyabetli bireylerde bazen kilo alma eğilimi vardır ve metformin bu durumu engellemeye yardımcı olabilir. Çalışmalarda mitokondrial biyogenezisi arttırarak, yağ asiti alınmasını azaltarak, ısı oluşumunu stimüle ederek anti-obesite etkisini göstermektedir….

Kardiyovasküler Koruma: Metformin, kardiyovasküler hastalıkların riskini azaltabilir. Bazı çalışmalar, metformin kullanan tip 2 diyabet hastalarında kalp krizi ve inme riskinin azaldığını göstermektedir.

Tip 2 diyabetli gebeler, yemek sonrası oluşan şeker yükselmeleri (gestasyonel diyabet), polikistik over sendromunda etkilidir… 

Kaslarda glukoz kullanımını arttırır…

Son çalışmalarda Tip 2 diyabetli hastalarda barsak mikrobiotasına olumlu etkisi gösterilmiştir…

Farklı tümör hücrelerine, direkt ve indirekt moleküler mekanizmalarla etki ederek, tümör hücrelerinin büyümesi, yaşaması ve metastaz yapmasını engellediğine dair çalışmalar bulunmaktadır…Meme, Kan, Barsak, Endometrium ve Kemik Kanserleri…

DNA hasarını ve vücut içinde oluşan ROS’ları azaltarak, inflamasyonu ve otofajiyi azaltarak yaşlanmayı önleyebilir...Sinir Hücrelerinin hasarlanmasını azaltır… Şeker hastalığı olsun veya olmasın bu etkiler hücreler üzerinde gösterilmiştir….

Zararları:

Sindirim sorunları: Metformin, mide bulantısı, karın ağrısı, ishal ve iştah kaybı gibi sindirim sorunlarına neden olabilir. Bu yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir, ancak bazı kişilerde daha ciddi olabilir.

Laktik asidoz: Metformin kullanımı nadiren laktik asidoz denilen ciddi bir yan etkiye neden olabilir. Laktik asidoz, kanınızdaki laktik asit seviyelerinin yükselmesine bağlı olarak tehlikeli bir şekilde düşük pH seviyelerine yol açabilir. Bu durum nadirdir, ancak belirtiler arasında kas ağrısı, hızlı solunum, halsizlik ve kusma bulunabilir.

B12 vitamini eksikliği: Uzun süreli metformin kullanımı, B12 vitamini emilimini etkileyebilir ve B12 vitamini eksikliğine neden olabilir. B12 vitamini eksikliği, anemi, sinir hasarı ve bilişsel sorunlara yol açabilir.

Karaciğer Üzerindeki Etkileri: Karaciğer vücudumuzun ana deposudur ve metabolizmanın ana yüklenicisidir. Bu nedenle her türlü olay ve metabolik organizasyondan etkilenmektedir. Metforminin olumlu etkileri bu organ üzerinde gözlenirken nadiren karaciğer fonksiyon bozukluğuna neden olabilir. Özellikle karaciğer problemleri olan bireylerde dikkatli kullanılmalıdır.

Metformin kullanırken ortaya çıkan herhangi bir yan etki veya endişe durumunda, bir doktora danışmak önemlidir. Sadece doktorunuz tarafından reçete edilen doz ve talimatları takip etmek gerekir.